Opleidersorganisatie
Achter de schermen werd veel werk verzet voor opleiders, zoals opleiderscoaching en de kwaliteitscyclus voor opleiders en stageopleiders
Opleidersreserve
De laatste paar jaren beschikt de Rotterdamse huisartsopleiding over een ruime hoeveelheid opleiders. Ook landelijk is dat het geval. Dat betekent dat aios vrijwel altijd snel geplaatst kunnen worden en dat houdt ook in dat we de vergrijzing van ons opleidersbestand goed kunnen opvangen. Voor opleiders houdt dat in dat zij met enige regelmaat een opleidingspauze van drie tot zes maanden krijgen. De instroom van nieuwe aios fluctueert en was in 2022 lager dan gehoopt. Daarom besloten we om tijdelijk geen nieuwe opleiders aan te nemen. We boden dit jaar nog tweemaal de introductiecursus voor nieuwe opleiders, maar in 2023 zullen we een cursus overslaan.
Kwaliteitscyclus opleiders & stageopleiders
Vanaf 1 januari 2020 is de RGS gestart met het project ‘Erkenning op afstand’. Nieuwe opleiders en opleiders van wie de erkenning verloopt ontvangen een erkenning voor onbepaalde tijd. De voorwaarde is dat zij de kwaliteitscyclus van het opleidingsinstituut op een goede manier doorlopen. Uitgangspunten bij deze erkenning voor onbepaalde tijd zijn vertrouwen in het veld, inzetten op kwaliteit en meer begeleiding in plaats van controle.
De huisartsopleiding rapporteert de RGS eenmaal per twee jaar over het gevoerde kwaliteitsbeleid voor opleiders. De RGS brengt minimaal eenmaal per vijf jaar een evaluatiebezoek aan het opleidingsinstituut om te bezien of dit kwaliteitsbeleid op orde is.
Kwaliteit is geen zaak voor alleen een instituut, instelling of een persoon, maar een breed gedragen visie die door iedereen, ook door opleiders, gedragen wordt en waarbij we op elkaar letten en elkaar beschermen voordat het misgaat. Het helpt om wederzijds open te staan voor feedback en om feedback in een vroeg stadium te geven. Verbeteringsgericht zijn en rekenschap geven zijn van groot belang.
In de Rotterdamse kwaliteitsrapportage maken we onderscheid tussen kwaliteitseisen die gelden voor aspirant-opleiders en de kwaliteitscyclus die geldt voor opleiders. De zeven kwaliteitseisen voor aspirant-opleiders dienen als voorwaarde om te kunnen deelnemen aan de kwaliteitscyclus, die uit acht onderdelen bestaat. Aspirant-opleiders krijgen onder andere een telefonische intake en een praktijkvisitatie, dienen te slagen voor de aangeboden preselectietoetsen, nemen deel aan de introductiecursus en beschikken over een goedgekeurd Leerwerkplan. Wanneer aan alle kwaliteitseisen is voldaan, krijgen zij een erkenning.
Erkende opleiders nemen deel aan de kwaliteitscyclus, wat onder meer inhoudt dat zij scholing volgen, tweejaarlijks deelnemen aan de Landelijke Huisartsgeneeskundige Kennistoets (LHK), feedback van de aios ontvangen via de Landelijke Evaluatie Opleider huisartsgeneeskunde (LEOh) en deelnemen aan het tweejaarlijkse evaluatiegesprek.
In 2022 schreef de Rotterdamse huisartsopleiding voor de tweede keer de zogeheten Rapportage kwaliteitscyclus opleiders, waarin we de behaalde doelen voor 2021 beschreven. Zo haalden we de norm van 70% aanwezigheid bij het opleidersonderwijs in de meeste gevallen en maakten we een grote inhaalslag op het gebied van de evaluatiegesprekken. Het aantal retour ontvangen LEOh’s zakte helaas terug. Daarom is als actiepunt geformuleerd om meer ingevulde LEOh’s retour te krijgen.
In 2022 startten we ook met het opzetten van een kwaliteitscyclus voor stageopleiders, waarbij onderdelen worden gebruikt uit de landelijke richtlijn Kwaliteit Externe Stages Huisartsopleiding. Er zijn vier kwaliteitscriteria met doelen: de instellingen hebben een actueel Leerwerkplan, 70% van de instellingen wordt tweejaarlijks bezocht, de aiosevaluaties zijn in 2024 stelselmatig ingebouwd en de praktijkbezoeken zijn in 2024 stelselmatig geadministreerd. Om dit te realiseren voegden we de secretariaten en coördinatie van huisarts- en stageopleiders binnen onze organisatie samen.
Opleiderscoaching
Onderdeel van de kwaliteitscyclus voor huisartsopleiders is ook openstaan voor opleiderscoaching.
Opleidingstrajecten kunnen door verschillende oorzaken moeizaam of problematisch verlopen. Wanneer een aios onvoldoende functioneert en extra begeleiding nodig heeft, wordt hierbij zo nodig aan diens opleider vanuit de huisartsopleiding coaching aangeboden. Ook de opleider zelf kan tijdelijk minder functioneren. In dergelijke gevallen wordt hetzij op eigen verzoek, hetzij op advies van de groepsdocenten of de opleiderscoördinator coaching opgestart. De opleiderscoach vervult een vertrouwensfunctie en heeft een adviserende en geen beoordelende rol richting opleider en opleiding. Een opleiderscoach begeleidt de opleider in diens ontwikkeling.
Sinds 2018 zijn er opleiderscoaches actief en inmiddels is hun functie niet meer weg te denken bij de begeleiding van moeilijke opleidingstrajecten en ontkoppelingen. In 2021 waren er zes opleiderscoaches actief (twee huisartsdocenten, twee gedragswetenschappelijke docenten en twee ervaren oud-opleiders) en werden 52 opleiders gecoacht. Het vaakst was de reden voor de coaching het functioneren van de aios. Soms ging het ook om het functioneren van de opleider zelf of om andere redenen. De opleiderscoaching werd door de opleiders erg gewaardeerd: zij geven aan veel te hebben aan het een-op-een sparren met de coach.